Tiết canh lợn, một món ăn sống chứa nhiều nguy cơ tiềm ẩn

– 70% bệnh nhân mắc liên cầu lợn có ăn tiết canh, số còn lại do ăn nem chạo sống, thịt lợn tái, do tiếp xúc, giết mổ lợn.

Đã có rất nhiều trường hợp tử vong do thói quen ăn tiết canh lợn. Mặc dù tiết canh lợn là món ăn hấp dẫn, lạ miệng, được nhiều người ưu chuộng, đặc biệt là nông thôn, nhưng về đảm bảo vệ sinh phòng bệnh thì nó là món ăn sống không đảm bảo an toàn. Theo Cục An toàn thực phẩm (VFA) nếu ăn phải tiết sống từ những con lợn bị bệnh rất nguy hiểm. Nhiều bệnh truyền nhiễm nguy hiểm của loài lợn có thể lây từ lợn ốm sang người qua thịt, lòng chưa nấu chín kỹ và máu tươi của con vật, trong đó có bệnh liên cầu khuẩn lợn và bệnh giun xoắn đây là hai bệnh rất nặng, gây tử vong cao. PGS-TS Trần Đắc Phu, Cục trưởng Cục Y tế dự phòng, Bộ Y tế, từng trả cho biết 70% bệnh nhân mắc liên cầu lợn có ăn tiết canh, số còn lại do ăn nem chạo sống, thịt lợn tái, do tiếp xúc, giết mổ lợn.

Dưới đây là hai bệnh nguy hiểm có thể gây tử vong khi ăn tiết canh sống:

Bệnh liên cầu khuẩn lợn (Streptococcus suis)

Theo tài liệu của VFA, liên cầu khuẩn lợn là loại vi khuẩn gây bệnh cho người và lợn, đây là bệnh truyền nhiễm có thể xảy ra ở hầu hết các loài động vật máu nóng, trong đó có lợn và người là chủ yếu. Bệnh tăng mạnh trong mùa nắng nóng và có nguy cơ trở thành dịch nếu không có biện pháp phòng tránh, điều trị. Bệnh có thể lây từ lợn sang người và gây tử vong. 

Ăn tiết canh lợn sống rất dễ bị nhiễm liên cầu khuẩn lợn. Ảnh: Internet

Người nhiễm bệnh có triệu chứng viêm não, xuất huyết, viêm phổi, viêm cơ tim, viêm khớp. Tỉ lệ tử vong khoảng 7%. Con đường lây truyền từ lợn sang người có thể qua vết thương ở da, đường hô hấp, tiếp xúc với máu hoặc các dịch tiết ở heo bệnh hoặc qua đường ăn uống. Đây là bệnh nguy hiểm, vì nếu nhiễm loại vi khuẩn này mà không được chữa trị kịp thời, người bệnh sẽ bị viêm màng não, nhiễm trùng huyết gây choáng và có thể để lại những di chứng nặng nề với 60% bị ù tai giảm thính lực, 20% điếc hoàn toàn không hồi phục. Ở miền Nam Việt Nam, 95%-98% bệnh nhân nhiễm vi khuẩn liên cầu lợn thường bị viêm màng não.

Điều đáng ngại là bệnh liên cầu khuẩn lợn có thể lây từ đàn lợn sang người, gây bệnh nặng chết người. Người bị lây bệnh này do tiếp xúc với lợn bị bệnh, với thịt lợn và sản phẩm của lợn bị bệnh, do ăn phải thực phẩm nhiễm streptococcus suis, đặc biệt là món tiết canh lợn. Vi khuẩn streptococcus suis phát triển thuận lợi ở nhiệt độ bình thường, nhất là ở nhiệt độ nóng 37-38 độ C do đó thức ăn, nước uống giữ gìn không cẩn thận dễ bị nhiễm khuẩn, đặc biệt là thịt lợn, các thức ăn chế biến từ lợn như lòng, tiết canh, các thức ăn nguội làm sẵn bày bán ở vỉa hè, chợ…

Bệnh giun xoắn (Trichinella spiralis)

VFA cho hay đây là một giun đặc biệt nguy hiểm vượt hẳn ra ngoài giới hạn các bệnh giun sán thông thường. Nó cũng là bệnh giun duy nhất gây sốt cao kéo dài ở giai đoạn đầu có thể làm ta nhầm với các bệnh nhiễm khuẩn nặng như thương hàn, sốt rét…

Giun xoắn (Trichinella spiralis) rất nhỏ, mắt thường khó nhìn thấy. Thường con đực chỉ dài 1,4-1,6 mm, chiều ngang 40 micromet; giun cái lớn hơn dài 3-4 mm, ngang khoảng 60 micromet. Chúng sống chủ yếu trong ruột non một số súc vật, đặc biệt là loài lợn. Những ấu trùng giun xoắn khi mới sinh chỉ 90-100 micromet. Những còn ấu trùng này theo máu đi khắp cơ thể rồi dừng lại ở các cơ và thành kén trong các cơ. Trong kén này (còn gọi là bào nang) có một ấu trùng cuộn tròn lại sống rất dai.

Người mắc bệnh giun xoắn chủ yếu là do ăn phải thịt lợn bị nhiễm giun xoắn nấu chưa chín, nhất là món lòng lợn luộc chưa kỹ và món tiết canh. Lý do là trong thành ruột non và máu những con vật này có rất nhiều giun xoắn và ấu trùng. Đây là một bệnh nặng, khó chữa, dễ gây tử vong, chúng ta phải cảnh giác.

Tốt nhất chúng ta không nên ăn tiết canh và lòng lợn, miếng thịt lợn làm và chế biến không đảm bảo, hoặc nấu chưa chín kỹ. Đặc biệt tiết canh là một món ăn sống chứa quá nhiều nguy cơ tiềm ẩn chúng ta cần dứt khoát từ bỏ, không nên luyến tiếc.