Vài nét về ngày Tết Đoan Ngọ. Nét ẩm thực đặc trưng vào ngày Tết Đoan Ngọ. Tại sao lại ăn cơm rượu vào dịp này?
Trong một năm, Việt Nam có rất nhiều ngày Tết lớn nhỏ khác nhau như Tết Trung thu, Tết Trung Nguyên, Tết Nguyên Đán… và trong đó có một ngày Tết đánh dấu sự chuyển mùa và phòng tránh các dịch bệnh xảy ra, đó chính là Tết Đoan Ngọ.
1. Vài nét về ngày Tết Đoan Ngọ
Tết Đoan Ngọ (hay còn gọi là Tết Đoan Dương, Tết diệt sâu bọ) là một ngày Tết được tổ chức vào mỗi mùng 5/5 (âm lịch). Đoan Ngọ là bắt đầu vào giữa trưa (Đoan: mở đầu, Ngọ: giữa trưa). Đây cũng là một trong các ngày lễ lớn trong năm vì vào tháng 5 âm lịch, tiết trời bắt đầu nắng to, đây cũng là thời khắc giao mùa nên có khá nhiều dịch bệnh phát sinh. Do vậy, dân gian thường có tục phòng trừ bệnh tật cũng như phát động bắt sâu bọ gây hại cho cây trồng.
2. Nét ẩm thực đặc trưng vào ngày Tết Đoan Ngọ
Trong dịp lễ lớn này, tùy từng vùng miền mà mọi người sẽ có những món ăn đặc biệt khác nhau. Chẳng hạn như ở miền Bắc người ta sẽ dùng các món từ thịt vịt trong khi miền Trung và miền Nam lại chuộng dùng bánh tro. Ngoài ra, còn có một loại thực phẩm lại rất thông dụng từ Bắc chí Nam, đó chính là cơm rượu.
Ngoài thịt vịt miền Bắc…
…thì bánh tro, cơm rượu chính là nét ẩm thực độc đáo của ngày Tết diệt sâu bọ
3. Tại sao lại ăn cơm rượu vào dịp này?
Theo dân gian, người ta cho rằng ăn cơm rượu vào ngày này (đặc biệt là khi bụng đói) sẽ làm cho các loại “sâu bọ” trong người vì men rượu mà say chết đi. Tùy từng đặc điểm vùng miền mà cơm rượu sẽ có những hình thức rất khác nhau.
Ở miền Bắc, người ta thường chế biến cơm rượu từ nguyên liệu nếp cẩm, đây là nguyên liệu rất phổ biến ở miền Tây Bắc. Từ nếp cẩm, người ta sẽ có cách làm cơm rượu nếp với công thức đặc biệt để tạo ra một cơm rượu nếp cẩm với hương vị đặc trưng của miền Bắc.
Đối với miền Trung, người ta thường ép cơm rượu thành từng khối trong khi ở miền Nam người ta sẽ vo tròn cơm rượu thành từng nắm. Tuy nhiên, dù có được chế biến từ hình thức nào chăng nữa thì cơm rượu nếp cẩm nói riêng hay các loại cơm rượu nói chung vào ngày này đều có một mục đích đó chính là giết sâu bọ phòng trừ dịch bệnh.
Tết Đoan Ngọ từ lâu đã là một nét văn hóa đặc trưng của nước ta. Không chỉ mang ý nghĩa là phòng chống dịch bệnh và thiên tai, đây còn là một ngày hội tôn vinh những nét đẹp ẩm thực rất riêng của Việt Nam và cũng là dịp để du khách nước ngoài hiểu rõ hơn về những tập tục của nước mình.
Chúc các bạn thành công!