Đi tìm sự thật phía sau vụ án ‘cà phê pin’ – vụ án chấn động

Trở về sau khi bị triệu tập do liên quan đến vụ án “cà phê pin”, Ngô Ngọc Sơn – sinh năm 1998, làm thuê cho cơ sở của vợ chồng bà Nguyễn Thị Thanh Loan – ông Nguyễn Xuân Bảo (thôn 13, xã Đắk Wer, H.Đắk R’lấp, tỉnh Đắk Nông), người duy nhất còn tại ngoại sau khi vợ chồng người chủ bị bắt – tiết lộ với chúng tôi về nhân vật bí ẩn tên B. và lá thư tuyệt mệnh do ông Bảo viết ngay sau ngày đoàn kiểm tra đến làm việc tại cơ sở này.  

Lá thư tuyệt mệnh được cho là của ông Bảo viết

“Nếu tôi có chết, xin các ngành xem xét lý do”

Chuyến xe đường dài đưa chúng tôi dừng chân ở ngã ba Đồi Thông (xã Đắk Wer, H.Đắk R’lấp, tỉnh Đắk Nông) một chiều đầu tháng Năm. Mưa nhẹ, chúng tôi theo chân dăm vị khách vào quán nước ven đường. Gọi nước, giọng một vị khách nửa đùa, nửa thật: “Cho tôi ly cà phê, mà nguyên chất chứ đừng… pin nha”. Nhiều người đưa mắt nhìn, vị khách gãi đầu, bật cười. Câu chuyện “cà phê pin” nhanh chóng trở thành đề tài chung, người hoang mang, kẻ phản bác.

Nghe vậy, chị chủ quán bỗng dưng đổ quạu: “Xưởng bà Loan cách đây một cây số, mọi người cứ vào đó xem có hạt cà phê nào không? Tôi không hiểu sao người ta cứ cố tình loan tin “cà phê pin” để giết chết cà phê như vậy”.

Theo chị chủ quán, mặc dù thông tin báo chí đã chuyển sang “hỗn hợp để trộn tiêu”, nhưng tác động của thông tin “cà phê pin” quá dữ dội khiến không chỉ khách hàng hoang mang, số lượng cà phê bán ra mỗi ngày giảm đáng kể mà chính nông dân trồng cà phê cũng phẫn nộ.

Cơ sở bà Loan nằm khuất trong một con hẻm nhỏ. Vợ chồng bà Loan – ông Bảo đã bị bắt, Sơn cũng bị bắt chung nhưng được trở về ngay ngày hôm sau, hiện vẫn ở tại cơ sở cùng với hai đứa trẻ là con và cháu bà Loan. Thỉnh thoảng, họ được người thân của bà Loan từ tỉnh Đồng Nai mang thức ăn lên tiếp tế.

Sau cuộc kiểm tra của cơ quan chức năng, xưởng của bà Loan chỉ còn lại chiếc máy án ngữ giữa nhà (dùng chế biến hỗn hợp gồm vỏ cà phê, đất, đá nhuộm than pin); một ít “thành phẩm” của hỗn hợp; mấy chục bao tiêu lép nằm đó từ lâu, đã giăng kín mạng nhện.

Hỗn hợp vỏ cà phê, đá vụn trộn với than pin

Bốc một nắm hỗn hợp đưa chúng tôi xem, Sơn nói: “Cái này gồm vỏ cà phê, đá đã được tạt một lớp nước lõi pin. Khi công an vô kiểm tra, trong nhà bà Loan đâu có hột cà phê nào, cái máy kia cũng đâu có phải dùng để xay cà phê. Vậy mà không hiểu sao, báo chí cứ đăng cà phê rang xay được trộn pin đem đi bán, mà còn bán ra ngoài mấy tấn nữa chứ”.

Đổ mớ hỗn hợp lên mặt bàn, Sơn dạt mỏng, nói: “Anh chị coi nè, rõ ràng nó không giống cà phê, cũng chẳng giống tiêu. Nếu nói để pha trộn vô tiêu cũng đâu có phải, vì ai đi mua tiêu đều đưa lên cắn, nếm, ngửi, coi có cay không, có chắc hạt không. Nếu trộn với tiêu hạt thì thương lái nhìn mắt thường là thấy ngay, không mua; còn nếu xay trộn vô tiêu lép thì vướng đá, cũng không xay ra được”. 

Chúng tôi thử mang hỗn hợp này đến gặp một số thương lái và cơ sở thu mua cà phê, tiêu, ai nấy đều lắc đầu, cho rằng không thể giả làm cà phê hay trộn vào tiêu được. “Người mới vào nghề còn nhận ra, từ chối thu mua ngay, huống hồ những thương lái dày dạn kinh nghiệm” – chị N., một thương lái ngụ tại H.Đắk Song, tỉnh Đắk Nông, khẳng định.

Ngô Ngọc Sơn trò chuyện với phóng viên Báo Phụ Nữ TP.HCM

Sơn tâm sự, do là người trực tiếp phụ ông Bảo chế biến hỗn hợp này nên Sơn cũng đã hỏi ông Bảo trộn vỏ cà phê với đá làm gì, nhưng ông Bảo không nói. Tuy nhiên, Sơn tiết lộ, sau cuộc kiểm tra của cơ quan chức năng, khi thông tin “cà phê trộn pin” rộ lên khắp mặt báo và một ngày sau cuộc kiểm tra, bị “giam lỏng” trong nhà mình dưới sự canh giữ của công an, ông Bảo và bà Loan đã cãi nhau nảy lửa vì bà Loan cho rằng, ông Bảo đã làm gì đó khuất tất bên ngoài nên mới có việc công an và báo chí nói cơ sở của bà chế biến cà phê trộn pin.

Sau khi thề thốt với vợ rằng, mình không làm gì bậy bạ bên ngoài, ông Bảo uống một vốc thuốc tây toan tự tử nhưng được mọi người ngăn cản. Sau đó, do không biết giải thích với vợ thế nào, ông Bảo ngồi viết lá thư tuyệt mệnh rồi tức tưởi dặn Sơn: “Nếu chú chết, hãy mang lá thư này ra giải oan cho chú”. 

Trong thư, ông Bảo viết: “… Vợ chồng tôi sinh sống, buôn bán đàng hoàng, không biết vì lý do gì, vào khoảng 2 giờ ngày 30/3, tôi bị Công an tỉnh Đắk Nông ập vào xét nhà. Nhưng tôi có giấy phép kinh doanh đàng hoàng. Họ nói kiểm tra giấy phép kinh doanh thì vợ tôi mở cửa. Họ chỉ báo là công an kinh tế, nhưng không xuất trình lệnh khám xét nhà mà đã lục tung nhà tôi và cũng không nói lý do. Nên vợ chồng tôi hoang mang. Lại cho người canh nhà tôi làm vợ tôi chửi do tôi nên mới bị xét nhà và canh trước cửa nhà.

Tôi không có cách nào kêu oan nên tôi phải uống thuốc tự vẫn, để cho các ngành, các cấp xem xét sự việc tôi nêu trên. Anh Sơn, người làm của tôi, thấy tôi uống thuốc mới tới hỏi, mấy anh được lệnh canh trước nhà báo lại là do anh H. chỉ định làm vậy. Nếu sau này tôi có chết, xin các ngành xem xét giùm lý do. Tôi dùng mạng mình để xin các ngành có liên quan xem xét và xử lý những người đã vu oan cho tôi”.

Chồng của bà Thơ trò chuyện với phóng viên Báo Phụ Nữ TP.HCM

Anh Sơn bày tỏ, anh không hiểu về việc “bới tung nhà bà Loan để tìm kiếm gì đó” của đoàn kiểm tra. Theo anh, việc kiểm tra này xuất phát từ mục đích, động cơ nào đó, hoàn toàn không liên quan đến cà phê hay tiêu. Không hiểu sao, tin “cà phê pin” vẫn lan nhanh khủng khiếp.

Theo ông Võ Ngọc Anh – Trưởng công an xã Đắk Wer – mặc dù có giấy phép thu mua nông sản nhưng bà Loan không thu mua nông sản và người dân cũng không bán gì cho bà. Một người dân ở xã này cho biết, sau tết Nguyên đán 2018, thỉnh thoảng, họ thấy xung quanh nhà bà Loan phơi vỏ cà phê. Tin tức bà Loan trộn hỗn hợp để tạo thành “cà phê trộn pin” khiến nhiều người không tin; sau này, thông tin chuyển thành “hỗn hợp dùng trộn vào tiêu” cũng làm nhiều người bất ngờ. 

Bởi theo người dân, có rất nhiều cách làm tiêu giả được người ta âm thầm “chấp nhận”, lặng lẽ chế biến vẫn cho lợi nhuận cao thay vì sử dụng phương pháp “nhọc nhằn” là dùng vỏ cà phê trộn đá, pha pin của cơ sở bà Loan.

Người bí ẩn biết trước cuộc kiểm tra?

Điều khiến Sơn bức xúc là, ngoài thông tin “cà phê trộn pin”, phương pháp chế biến hỗn hợp cũng đã không được truyền tải đúng sự thật. Là người trực tiếp chế biến hỗn hợp này, Sơn cho biết, từng một lần được ông Bảo nhờ đi mua pin, có mới có cũ, số lượng khoảng vài chục hộp. Sơn kể, lõi pin được tách ra, được khuấy với nước lã, sau đó dùng tạt vào hỗn hợp đá và vỏ cà phê, vừa tạt vừa trộn, sấy. Phương cách chế biến này hoàn toàn khác với “đá, vỏ cà phê ngâm tẩm với nước bột pin” mà báo chí đã thông tin.

Đống hỗn hợp ban đầu bị quy kết là “cà phê pin”, sau đó là “tiêu pin”

Sơn làm việc cho cơ sở của bà Loan vào đầu tháng 3/2018. Anh khẳng định, hỗn hợp nói trên thực chất cũng mới làm lần đầu và làm theo đơn đặt hàng của ai đó mà anh không rõ. “Lúc mới đến cơ sở bà Loan, tôi đã nhìn thấy vài chục bao hỗn hợp kiểu này, nhưng chỉ là mẫu. Khi đó, máy móc đều đóng mạng nhện, không có dấu hiệu rang xay gì cả. Khi tôi vào làm, mới bắt đầu được ông Bảo sai phụ chế biến. Mẻ đầu tiên đi giao bị trả về vì tôi nghe nói khách chê hàng to, phải làm lại, mà làm lại để giao cho ai thì tôi không biết. Tôi vào làm việc chừng một tháng thì đoàn kiểm tra đến rồi chuyện xảy ra”.

Sơn còn tiết lộ, anh khá ngạc nhiên vì quá trình lấy lời khai của cơ quan điều tra đối với riêng anh diễn ra khá… nhẹ nhàng. Sơn tin rằng, sở dĩ mình được vậy là nhờ có mối quan hệ với một người đàn ông bí ẩn tên B.

Vào tháng 11/2017, Sơn còn thất nghiệp, đang ở nhờ nhà một người quen thì gặp ông B. (khoảng 30 tuổi). Ông B. đưa Sơn về nhà mình, sau đó giúp Sơn một công việc. Làm được khoảng 20 ngày thì đến tết, Sơn nghỉ việc. Ăn tết xong, cuối tháng 2/2018, ông B. gặp Sơn, cho biết sẽ giới thiệu làm việc tại một cơ sở thu mua nông sản, là cơ sở của vợ chồng bà Loan – ông Bảo.

Sơn tâm tư: “Ông B. quen với vợ chồng bà Loan trước rồi đưa tôi đến chỗ họ làm. Nhưng tôi nghĩ là ông B. “cài” tôi vô để lấy thông tin. Từ một, hai lần nói chuyện với ông B., tôi phán đoán vậy”. 

Bên trong cơ sở của bà Loan, ông Bảo

Đưa Sơn vào làm vài ngày, ông B. bất ngờ… biệt tích hơn một tuần. Sơn kể: “Sau đó, ông B.  trở về, nói vừa đi Buôn Ma Thuột, có quen với một người bác làm công an tên Tính hay Tín gì đó.

Ông B. dặn tôi: “Nếu công an có vô đây, kêu mày làm ở đây này nọ thì điện cho anh”. Khi công an vào kiểm tra, lấy lời khai, nhớ lời dặn của ông B., tôi hỏi có cần điện thoại cho người đưa tôi vào làm không, họ bảo khỏi cần. Nhưng khi lên công an huyện, tôi nhắc lại chuyện gọi cho ông B. thì họ hỏi người đó ở đâu, đưa số điện thoại cho họ. Lúc này thì muộn rồi”.

Ngạc nhiên vì không biết có ai “đỡ lưng” cho mình hay không mà việc điều tra, lấy lời khai khá nhẹ nhàng, Sơn đã hỏi một cán bộ công an và người này cho biết: “Muốn biết thì chờ cho xong đi, bữa nào anh mời mày đi uống cà phê”.

Sơn không biết ông B. có mối quan hệ cụ thể ra sao với vợ chồng ông Bảo – bà Loan. “Nhiều người không thích ông Bảo, có thể ông Bảo gây mất lòng cho nhiều người” – Sơn giải thích rằng trong quá khứ, ông Bảo từng sử dụng ma túy và bị bắt. Sau này, trong quá trình làm việc, Sơn được biết ông chủ của mình từng bị ai đó cho xe con “bắt cóc” ba ngày.

Trước ngày đoàn kiểm tra đến cơ sở của vợ chồng ông, Sơn chứng kiến và cảm thấy bất an khi quanh nhà ông Bảo luôn có bóng dáng của người nào đó. Sơn cho rằng, người này đang theo dõi mọi động tĩnh của vợ chồng ông Bảo. Thỉnh thoảng, người này lộ diện trong vai người đi hỏi mua đất để tiếp xúc với vợ chồng ông Bảo. Ngay trong ngày đoàn kiểm tra xuất hiện, ông B. đã gọi điện cho ông Bảo, hỏi: “Anh về chưa, anh có ở nhà không”.

Dù được Sơn cảnh báo “ông B. bỏ trốn, biệt tích rồi, tìm không ra đâu”, chúng tôi vẫn đến thôn Nhân Cơ, xã Đắk Wer tìm ông B. Mẹ ông, người phụ nữ khắc khổ nói về con mình với vẻ ngao ngán: “Một tháng ba mươi ngày, nó về nhà chắc được vài ngày rồi đi. Mà tôi thì chẳng bao giờ biết nó đi đâu, sống ở đâu”.

Theo Sơn, ông B. là người sống lang bạt, công việc bấp bênh. Điều đáng nói, những ngày sau cuộc trở về từ Buôn Ma Thuột, cùng với lời dặn dò Sơn gọi điện cho ông nếu công an làm việc, ông B. còn “tung tin” mình bị u não, người rất mệt mỏi. 

Sơn tin mọi đầu mối của câu chuyện “cà phê trộn pin” nằm ở ông B. vì ông này là người duy nhất biết trước cuộc kiểm tra của cơ quan chức năng cùng cái tên bí ẩn Tính hay Tín mà ông B. khẳng định là “ông bác làm công an, sắp về hưu”. Thế nhưng, khi chúng tôi đến nhà ông B., hỏi về ông bác “làm lớn” ở Buôn Ma Thuột, mẹ B. khẳng định: “Làm gì có quen ai bên đó”.

***

Qua lời kể của Sơn, chúng tôi nhận thấy nhiều điểm bất thường trong vụ án “cà phê pin” chấn động vừa qua. Phải chăng ông B. nắm rõ cuộc đột kích bất ngờ của công an như lời kể của Sơn? Để làm rõ những bí ẩn quanh vụ án này, phóng viên đã lần theo đường đi của hỗn hợp lạ được cho là của bà Loan, ông Bảo sản xuất.

Kỳ 2

Khi cơ sở của bà Nguyễn Thị Thanh Loan (xã Đắk Wer, H.Đắk R’lấp, tỉnh Đắk Nông) bị kiểm tra, thông tin “cà phê trộn lõi pin” lập tức bung tràn trên các mặt báo, từ báo mạng đến báo in, báo nói, báo hình. Trong hơn 10 ngày đầu xảy ra vụ việc, khi cơ quan chức năng vẫn đang điều tra, và đường đi của hỗn hợp này không hề dính dáng đến cà phê thì thông tin “cà phê pin” đã hoàn toàn “chiếm sóng” dư luận. Tiếp sau đó, từ “cà phê” được thay bằng “tiêu”.

Lần theo đường đi của hỗn hợp “lạ” gồm vỏ cà phê trộn với sỏi và than pin từng làm dậy sóng dư luận, chúng tôi nhận ra, hoặc đây là sự nhầm lẫn, hồ đồ, hoặc có bàn tay ai đó đã cố tình tác động. Đến nay, vẫn chưa có công bố rõ ràng mục đích sản xuất hỗn hợp “lạ” của bà Loan, vì cơ sở Thảo Dung ở H.Lộc Ninh, tỉnh Bình Phước cũng chỉ là điểm tập kết, và chưa rõ từ đó, hỗn hợp sẽ đi đâu. Nhiều người trong ngành hồ tiêu khẳng định, hỗn hợp trên không thể giả làm tiêu hạt được, vì chỉ cần nhìn, ngửi là nhận ra ngay.

Tù mù mục đích

Nhiều lần tiếp xúc với Ngô Ngọc Sơn (người làm công cho bà Loan), hễ chúng tôi nhắc đến “cà phê pin”, anh lại lộ vẻ khó chịu, vì bà Loan đã khai hỗn hợp này dùng để trộn vào tiêu. Theo thông tin mà cơ quan chức năng cung cấp rộng rãi cho báo chí, bà Loan khai nhận chế biến hỗn hợp vỏ cà phê, sỏi với than pin nhằm trộn vào tiêu, bán kiếm lời (cũng có thông tin bà khai để vay vốn ngân hàng). Từ cơ sở của bà Loan, hỗn hợp này được bán cho bà Lê Thị Hồng Thơ và ông Trần Văn Tuấn ở H.Đắk Song, tỉnh Đăk Nông để chở xuống giao cho bà Phan Thị Dung ở H.Lộc Ninh, tỉnh Bình Phước.

Theo đường đi của hỗn hợp này, chúng tôi lần về H.Đắk Song. Cơ sở kinh doanh Tịnh Thơ của bà Thơ nằm ở thôn 5, xã Nâm N’Jang không lớn, chủ yếu là nơi “quá giang” hàng nông sản. Vợ chồng bà Thơ không sơ chế nông sản mà chủ yếu mua cà phê, tiêu mang tập kết tại cơ sở rồi bán đi trong quãng thời gian ngắn. Vợ chồng bà Thơ thường trú tại tỉnh Bình Phước; khoảng 3 – 4 năm trước, họ về H.Đắk Song mua đất, dựng cơ sở làm ăn. Cơ sở này ít mở cửa, không thu mua trong dân và bà Thơ cũng ít tiếp xúc với mọi người trong vùng. Cuộc trò chuyện giữa chúng tôi với chồng bà Thơ diễn ra trong sự ngần ngại của người đàn ông này. “Mình chỉ nắm bịch mẫu rồi đưa đi cho bà Dung chứ có mua bán gì đâu mà người ta đổ tội” – chồng bà Thơ nói gọn. Hàng mẫu, nghĩa là làm theo đơn đặt hàng. Vậy, “hàng mẫu” do ai đặt, để làm gì?

Các tờ báo lớn của thế giới đề cập vụ cafe trộn pin tại Việt Nam. Tờ China Daily giật tít: Nước xuất khẩu cafe thứ 2 thế giới bị khui cafe trộn pin

Theo thông tin từ cơ quan điều tra, ông Trần Văn Tuấn được xem là người cùng thu mua hỗn hợp với bà Thơ. Tuy nhiên, chồng bà Thơ cho biết, ông Tuấn chỉ là người lái xe thuê cho vợ ông. Chuyện Tuấn bị bắt với vai trò thu mua trong vụ việc này khiến không ít người bất ngờ. Bà Tâm – vợ ông Tuấn – uất ức: “Hôm đó, tôi về Quảng Nam đi đám cưới, lúc trở lên thì hay tin chồng bị bắt. Tôi ngã ngửa vì anh Tuấn chỉ là người chở thuê, có biết mua bán gì đâu. Ảnh cũng không lanh lợi gì, nên chỉ được bà Thơ giao một nhiệm vụ là bốc hàng rồi chở đến điểm bán”.

Vợ của tài xế Tuấn: “Tôi không tin ổng đi buôn “tiêu pin”

Sau khi bị bắt, có một lần, ông Tuấn gọi điện về cho vợ, bà Tâm nói: “Có muốn nhận tội cũng phải nghĩ đến gia đình, chứ không phải ưng nhận thì nhận”. Sở dĩ bà Tâm nghi chồng mình “nhận đại” việc tham gia mua bán hỗn hợp là do có ân nghĩa với bà Thơ. Khoảng 3 năm trước, khi vợ chồng bà còn “chân ướt chân ráo” từ Quảng Nam lên Đắk Nông lập nghiệp, ông Tuấn được bà Thơ nhận lái xe cho mình.

Bà Tâm khẳng định, khi hỗn hợp sỏi, vỏ cà phê trộn than pin trở thành “cà phê pin”, sau đó được diễn giải “dùng để trộn tiêu”, bất cứ ai cũng không thể tin được trên đời này lại có một phương cách chế biến gian dối, độc ác như vậy, nhưng bà cũng “không nghĩ ra được tạp chất đó để làm gì”. Sống giữa “thủ phủ” cà phê, tiêu và có cả người nhà kinh doanh mặt hàng này, bà Tâm không lạ gì những thủ thuật trộn tạp chất vào cà phê, tiêu mà người dân vẫn làm và được chấp nhận. “Hỗn hợp này không thể nào chế biến thành cà phê. Còn nói trộn vào tiêu để ăn gian cân nặng thì không nhất thiết phải dùng đá, vỏ cà phê với pin. Chỉ cần mua tiêu bụi, tiêu lửng, thậm chí lấy đất trộn vô là được” – bà Tâm nói.

Ngược về xã Hưng Thủy, H.Lộc Ninh, tỉnh Bình Phước, nơi có cơ sở Thảo Dung, chúng tôi được ông Mã Văn Chính – Chủ tịch UBND xã này – thổ lộ: “Trước nay, tôi chưa bao giờ nghe ai nói trộn tiêu kiểu này”. Theo ông Chính, hỗn hợp này không có chút gì giống với tiêu hạt, nên sẽ phi lý nếu nói nó được làm ra để trộn với tiêu hạt.

Công ty Thảo Dung (Bình Phước) được cho là điểm đến cuối cùng của “tiêu pin”

Cơ sở Thảo Dung của vợ chồng bà Dung ở xã Hưng Thủy đã tồn tại gần mười năm qua, chưa từng bị kiểm tra, xử phạt. Ngày 26/4, bà Phạm Thị Ngọc – Phó giám đốc Sở Công thương kiêm Chi cục trưởng Chi cục Quản lý thị trường tỉnh Bình Phước – cho biết, qua kiểm tra, ngoài 3 tấn hỗn hợp vỏ cà phê, đá pha pin cùng 9 tấn tiêu có phối trộn hỗn hợp này đã bị niêm phong, thu giữ, cơ sở của bà Dung có khoảng 180 tấn hạt tiêu lửng, khoảng 90 tấn hạt tiêu lép và 25 tấn hạt tiêu chắc, nhưng không có mặt hàng cà phê.

Theo kết luận từ cơ quan điều tra, hỗn hợp này chưa bị bán ra cho người dân sử dụng. Sự may mắn đó vẫn không làm ông Chính nhẹ lòng. Ông nói: “Vụ việc này gây tổn thất lớn cho người nông dân. Chỉ có người nông dân trồng cây cà phê, trồng tiêu là chịu thiệt. Bây giờ trồng tiêu rất khó, bởi giống tiêu ngày nay không khỏe, có khi đang trồng hoặc đang thu hoạch thì cây tiêu thi nhau chết. Đã khổ càng thêm khổ. Tin tức từ vụ việc này giống như giết người hàng loạt vậy”. Ông Xuân – một nông dân trồng tiêu ở H.Lộc Ninh – cũng đau đáu: “Giá tiêu rớt thảm hại lâu nay rồi, bây giờ thêm tin này chẳng khác nào tiệt đường sống của chúng tôi”.

Cho đến nay, vẫn chưa có những công bố cần thiết từ cơ quan chức năng như: bà Loan bắt đầu chế biến hỗn hợp này từ khi nào, ai nghĩ ra phương pháp chế biến này, trường hợp là “hàng mẫu” thì được đặt từ ai, thỏa thuận bán mua ra sao? Vì sao B., người đưa Sơn vào làm trong cơ sở bà Loan lại biết trước có cuộc kiểm tra này? Vì sao Sơn, người mà nhẽ ra là tòng phạm với bà Loan trong vụ án này, lại được ra về nhanh chóng cùng lời hẹn “bữa nào anh mời mày đi uống cà phê” của một cán bộ công an? Điểm cuối của hỗn hợp được “tập kết” tại cơ sở của bà Dung với chứng cứ là 9 tấn đã phối trộn hỗn hợp vào tiêu, vậy bà Dung có hợp đồng bán cho ai hay có kế hoạch phát tán ra thị trường như thế nào… vẫn là ẩn số, mục đích của việc trộn hỗn hợp vào tiêu vẫn rất tù mù.

Nhưng có một thực tế là, ngành tiêu đã vướng lụy, và trước đó, dù trong thành phần hay đường đi của hỗn hợp chưa từng xuất hiện bóng dáng một hạt cà phê nào, tin “cà phê trộn pin” đã rộ lên với sự chấn động chưa từng có. Đây là sự hồ đồ, nhầm lẫn hay có bàn tay nào “đạo diễn” nào đó?

Ai tung tin “cà phê pin”?

Ngày 15/4, sau khi cơ sở của bà Loan bị kiểm tra, thông tin “cà phê trộn lõi pin” bùng nổ trên các mặt báo, từ báo mạng đến báo in, báo nói, báo hình. Người tiêu dùng hoang mang, nông dân trồng cà phê điêu đứng, ngành cà phê đứng trước nguy cơ “sụp đổ”.

Lá thư tuyệt mệnh được cho là của ông Bảo viết

Ngày 20/4, tại hội nghị chuyên đề quản lý chất lượng an toàn thực phẩm khu vực phía Nam được tổ chức ở TP.HCM, ông Nguyễn Văn Chương – Phó chi cục trưởng Chi cục Quản lý chất lượng nông lâm sản và thủy sản tỉnh Đắk Nông – đã có những tiết lộ mà theo đánh giá của giới chuyên môn là “khủng khiếp”. Theo đó, ông Chương nói rằng, trong quá trình xử lý vụ việc, “có sự tham gia của một đồng chí công an và người này có mối liên quan với báo chí. Không biết thế nào, nổ ra một số thông tin và thông tin này được khai thác thành những vấn đề rất là…” (ông Chương bỏ lửng câu nói – PV). Mong muốn làm rõ hơn việc “có sự tham gia của một đồng chí công an và người này có mối liên quan với báo chí”, chúng tôi đã nhiều lần liên hệ với ông Chương nhưng tiếc rằng, ông này cho biết hiện đang đi học ở Đà Nẵng, phát ngôn trên đã khiến ông phải giải trình nên từ chối làm việc.

Ngày 23/4, bên cạnh luồng thông tin bùng phát, có nguy cơ xóa sổ mặt hàng cà phê nội địa, Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc yêu cầu khởi tố, điều tra vụ việc. Dưới sự điều tra của Công an tỉnh Đắk Nông, bà Loan khai nhận “hỗn hợp dùng để trộn tiêu”. Chiều 26/4, trong cuộc họp báo thông tin về vụ việc, ông Ngô Xuân Lộc – Chánh văn phòng UBND tỉnh Đăk Nông – nói: “Đến thời điểm này, có thể khẳng định hỗn hợp đã thu giữ không dùng để sản xuất cà phê”.

Bên trong cơ sở của vợ chồng bà Loan – ông Bảo. Bên trái là đống tiêu lép bất di bất dịch đã lâu, mạng nhện giăng kín

Trong hơn 10 ngày đầu xảy ra vụ việc, khi cơ quan chức năng vẫn đang điều tra, và đường đi của hỗn hợp này không hề dính dáng đến cà phê thì thông tin “cà phê pin” đã hoàn toàn “chiếm sóng” dư luận. Ngành cà phê với nỗi oan ức “cà phê pin” liệu có được hóa giải sau tuyên bố này của ông Lộc thay cho lời “đính chính” thông tin?

Một cán bộ đang công tác tại Hội Khoa học và công nghệ thực phẩm Việt Nam băn khoăn: “Thông tin “cà phê pin”, “tiêu pin” gây chấn động dư luận xã hội, ảnh hưởng lên ngành thực phẩm, nhưng xem xét kỹ thì hỗn hợp pin này rất khó có thể trộn vào để làm giả cà phê hay tiêu, vì khi ra thị trường, sẽ bị phát hiện ngay. Có thể việc trộn như vậy là trường hợp cá biệt, xuất phát từ ý tưởng điên rồ của một nhóm người. Rất may, hỗn hợp đó cũng chưa được bán ra thị trường làm thực phẩm. Việc tung tin sai lệch về cà phê trộn lõi pin khiến người tiêu dùng hoang mang, và đương nhiên ảnh hưởng đến ngành cà phê. Cái này thì cơ quan chức năng cần làm rõ ai tung tin, tung tin vì mục đích gì, có động cơ xấu hay không”.

Luật sư Trần Minh Hùng (Đoàn luật sư TP.HCM) nhận định, ngay từ đầu, việc bà Loan trộn hỗn hợp “lạ” không liên quan đến cà phê nhưng ai đó đã vội vàng tung tin “cà phê pin” thì đúng là có âm mưu đen tối làm ảnh hưởng xấu đến ngành cà phê Việt Nam, gây thiệt hại cho người trồng, sản xuất, mua bán cà phê. Do đó, cần điều tra, xác minh cụ thể và xử lý người vi phạm.