Người Trung Quốc gọi kombucha là trà bất tử, người Pháp gọi là nấm trường sinh (Champignon Delongue Vie). Mỗi nơi có thể là một tên khác, Cajnyj Kvas, Cha Gu, Heldenpilz, nấm Nga, rượu vang Mông Cổ, rượu vang Ấn Độ, nấm japonicus, Pichia, Cembuya orientalis, Combuchu, Tschambucco, Mo Gu, Teekwass, Kwassan, trà Kargasok, Olinka, nấm trà Nhật Bản nấm, chè nấm Ấn-Nhật, Kvas, trà Teakwass, trà Mãn Châu, thủy sâm…, nhưng đó đều là kombucha.
Xuất hiện từ khoảng 2000 năm trước, đến nay kombucha vẫn nổi danh nhờ rất nhiều công dụng tuyệt vời cho sức khỏe. Kombucha cũng nổi tiếng nhờ cái tính dễ nuôi, dễ làm và dễ thưởng thức. Cộng đồng người hâm mộ có thể dễ dàng chỉ cho nhau cách làm, chia sẻ và trao đổi con giống và các công thức pha chế.
Cách làm kombucha rất đơn giản, nguyên liệu cần có là nấm con giống, bình thủy tinh, trà, nước, đường và một số dụng cụ giống như khi bạn chuẩn bị nấu bếp vậy.
Nấm con giống
Con giống kombucha giống như một lớp mỏng màu trắng, dai và cứng (nguồn: internet)
Còn gọi là scoby, có cấu trúc như thạch jelly màu trắng đục, đường kính lớn nhỏ phụ thuộc vào kích thước bình chứa ban đầu. Đây không chỉ là một loại nấm mà là một hỗn hợp cộng sinh với các vi khuẩn và nấm men. Bạn có thể mua hoặc xin con giống trên một số trang mạng. Chỉ cần sau lần làm kombucha đầu tiên, bạn sẽ có thể tự làm được con giống cho mình và người khác.
Con giống kombucha có hình dạng và kích thước phụ thuộc bình chứa ban đầu (nguồn: internet)
Trà
Hãy bắt đầu mẻ kombucha đầu tiên với trà xanh giống như sản phẩm truyền thống. Sau đó bạn có thể biến tấu với các loại trà khác nhau, trà đen, trà búp khô, trà thảo dược…
Một số loại trà túi lọc thông thường có thể được phối thêm hương liệu và xử lý chất bảo quản hóa học không có lợi cho quá trình lên men.
Đường
Có thể sử dụng đường mía thông thường, đường nâu hoặc pha chế thêm nước mía sạch. Khi có nước mía, tốc độ lên men được đẩy nhanh hơn 1-2 ngày so với bình thường, và cũng mang hương vị đặc trưng của mía.
Các bước làm kombucha
Rửa sạch các dụng cụ với nước sạch, phơi khô trước khi bắt đầu.
Nấu sôi khoảng 3 lít nước sạch, rồi lấy một phần nước sôi để pha trà. Bổ sung 1 cốc 250 ml đường trắng vào phần nước sôi còn lại, khuấy cho tan sau đó chuyển sang bình chứa lên men. Lọc trà, bỏ bã, lấy nước cho vào bình lên men đã chứa nước đường vừa mới chuẩn bị.
Sau khi để nguội đến nhiệt độ trong phòng, dùng tay (đã rửa sạch) hoặc dùng đũa gắp con giống cho vào bình lên men. Cũng có thể bổ sung 1 ly trà kombucha đã có sẵn cùng con giống để tăng tốc độ lên men. Lấy vải màn thưa để bịt miệng bình và buộc lại bằng sợi thun, sau đó để bình lên men lên chỗ thoáng mát, sạch sẽ và không có kiến.
Sau 5 – 7 ngày, nấm sẽ sinh thêm con và nổi lên mặt nước như con giấm. Mùa nóng để 7 ngày, mùa đông để 10 ngày đến khi thấy có mùi thơm đặc trưng từ kombucha thì kết thúc. Nếu để ý kỹ, bạn sẽ thấy những bọt nhỉ li ti liên tục nổi lên trên bề mặt bình lên men, đó chính là gaz sinh ra khi nấm hoạt động. Khi kết thúc, bạn có thể chắt nước ra để vào chai, cho vào tủ lạnh uống dần. Con giống có thể dùng để lên men mẻ tiếp theo. Nếu phát hiện các loại màu lạ (vàng, bụi phấn, đen…) thì có thể kombucha đã bị nhiễm nấm lạ từ môi trường, bạn cần phải chuẩn bị lại từ đầu.
Bình trà kombucha sau khi lên men ở giai đoạn cuối Bình trà kombucha sau khi lên men ở giai đoạn cuối
Tùy theo khẩu vị mà bạn có thể cho nhiều trà hoặc ít trà. Trà xanh dùng khoảng 150gr, trà khô dùng khoảng 5-10gr cho mỗi mẻ. Sau khi đã thuần thục cách làm, bạn có thể dùng trà thảo mộc.
Nếu pha trà kombucha cùng với một số loại nước ép trái cây, rau quả…bạn sẽ có được một loại thức uống bổ dưỡng rất độc đáo đặc biệt.
7 lợi ích tuyệt vời cho sức khoẻ của trà kombucha
Trong một nghiên cứu công bố trên Tạp chí Dược Thực phẩm 2014, các nhà nghiên cứu từ Đại học Latvia nói rằng: “Kombucha có tác dụng hiệu quả trong việc duy trì và hồi phục sức khoẻ thông qua 4 đặc tính chính là thải độc, chống oxy hoá, tăng cường năng lượng và thúc đẩy hệ miễn dịch”.
Kombucha: Loại trà bất tử được chuyên gia khuyên dùng mỗi ngày – Ảnh 1.
1. Thải độc
Tính năng thải độc của kombucha thật sự hiệu quả. Nó có thể trung hoà độc tính trong tế bào gan.
Trong một nghiên cứu, mặc dù tiếp xúc với độc tố nhưng các tế bào gan vẫn được bảo vệ chống lại tổn thương oxy hoá và thực sự duy trì chức năng sinh lý thông thường.
2. Hỗ trợ tiêu hoá
Các chất chống oxy hoá trong loại trà cổ đại này giúp trung hoà các gốc tự do. Kombucha còn chứa hàm lượng cao các probiotic và enzyme có lợi.
Một số nghiên cứu cho thấy kombucha có khả năng phòng ngừa và làm lành các tổn thương ở ruột và vết loét dạ dày. Ngoài ra, kombucha có vi khuẩn nhưng là các loại có lợi, chống lại các vi khuẩn có hại trong bộ máy tiêu hoá.
Kombucha: Loại trà bất tử được chuyên gia khuyên dùng mỗi ngày – Ảnh 2.
Cho con giống SCOBY vào bình trà đã pha.
3. Bổ sung năng lượng
Khả năng kombucha bổ sung năng lượng cho người uống là do sắt giải phóng từ trà đen trong quá trình lên men. Kombucha cũng chứa caffeine (dù lượng rất nhỏ) và các vitamin nhóm B có thể tiếp thêm năng lượng cho cơ thể.
4. Tăng cường miễn dịch
Nhờ khả năng kiểm soát các gốc tự do, kombucha làm cân bằng hệ miễn dịch. Có bằng chứng lâm sàng cho thấy quá trình lên men kombucha làm hình thành chất chống oxy hoá mạnh là D-saccharic acid-1, 4-lactone (DSL) giúp giảm mất cân bằng oxy hoá và các tình trạng ức chế miễn dịch.
Các nhà khoa học cho rằng DSL và vitamin C có trong kombucha là bí quyết giúp loại trà này chống lại các tổn thương tế bào, bệnh viêm nhiễm, khối u và trạng thái suy giảm miễn dịch.
5. Cải thiện khớp, giảm vết nhăn da
Kombucha chứa glucosamines giúp tăng cường hoạt động sản sinh ra axit hyaluronic hoạt dịch, từ đó duy trì collagen và chống lại các cơn đau khớp. Cùng cơ chế như vậy, nó cũng hỗ trợ duy trì collagen cho toàn bộ cơ thể và giảm nhăn da.
6. Phòng chống ung thư
Một nghiên cứu công bố trên tạp chí Các câu chuyện Ung thư (Cancer Letters) phát hiện axit glucaric có trong kombucha làm giảm nguy cơ mắc ung thư. Báo chí còn đưa tin Tổng thống Reagan uống kombucha hàng ngày để hỗ trợ cho cuộc chiến chống ung thư dạ dày của mình.
7. Giảm cân
Từ năm 2005 đã có nghiên cứu đưa ra bằng chứng cho thấy kombucha cải thiện quá trình trao đổi chất và hạn chế sản sinh chất béo. Kombucha cũng có thể giúp giảm cân vì chứa hàm lượng cao axit acetic và các polyphenol.